Paweł Olęcki, specjalista ds. technicznych FA, Pepperl + Fuchs

    Producenci i użytkownicy maszyn obawiali się wejścia w życie nowej Dyrektywy Maszynowej 2006/42/WE, jednak sama dyrektywa nie wniosła tyle zmian co normy z nią zharmonizowane. Największą rewolucję wprowadza nowa norma PN-EN ISO 13849-1, która zastępuje starą normę PN-EN 954-1. W nowej normie postrzeganie systemów bezpieczeństwa zasadniczo się różni. Co prawda mamy cały czas do czynienia z kategorią niezawodności, ale pojawia się cała masa parametrów niezawodnościowych komponentów bezpieczeństwa. Stosowanie nowej normy sprawiało tyle trudności, że został nałożony 2-letni okres przejściowy z normy PN-EN 954-1 na PN-EN ISO 13849-1. W praktyce norma weszła w życie w roku 2012. Po upływie okresu przejściowego warto powiedzieć ?sprawdzam? i przyjrzeć się, w jaki sposób został wykorzystany okres przejściowy przez producentów maszyn i komponentów bezpieczeństwa oraz użytkowników. Niestety rynek nie przynosi dobrych informacji. Wielu producentów maszyn nie jest w stanie zastosować normy w praktyce. Co prawda znajomość samej normy jest coraz większa, ale kalkulacja poziomu niezawodności ?PL? obwodów bezpieczeństwa sprawia wiele problemów. Producenci komponentów bezpieczeństwa również w pełni  nie ?odrobili lekcji?. Wiele dostępnych komponentów ma niekompletne karty katalogowe. Brakuje w nich niezbędnych współczynników do kalkulacji takich jak PFHd, MTTFd, czy też B10d. Zdarza się, że wartości diagnostyczne są  podane, ale brakuje informacji, dla jakich struktur podłączeniowych.
    Użytkownicy maszyn także nie są dostatecznymi znawcami normy PN-EN ISO 13849-1. Ich wiedza często nie pozwala im stwierdzić, czy nowo zakupiona maszyna ma obwody bezpieczeństwa zgodne z wymaganym poziomem niezawodności. Oczywiście użytkownicy maszyn nie muszą być ekspertami w dziedzinie bezpieczeństwa, jednak w praktyce producenci maszyn nie przedstawiają swoich kalkulacji niezawodnościowych obwodów bezpieczeństwa. Producenci często także nie udostępniają oceny ryzyka, w której powinien być wykazany wymagany poziom niezawodności (PLr). Swoją ?cegiełkę? w braku znajomości normy dołożyły także organy państwowe. Norma opublikowana w  roku 2006 nie została jeszcze przetłumaczona na język polski. Takie instytucje jak CiOP i PIP nie publikują informatorów odnośnie praktycznego stosowania normy. Podsumowując, pomimo upływu okresu ochronnego, wiedza konstruktorów, dostawców i użytkowników z zakresu normy PN-EN ISO 13849-1 często nie pozwala na jej praktyczne wykorzystanie.