Doświadczenia powodzi nawiedzających rok rocznie nasz kraj, w szczególności wspomnienie tragicznego w skutkach kataklizmu z 1997 roku zmobilizowało władze do modernizacji i rozbudowy systemu, mającego ostrzegać mieszkańców przed kolejnymi zagrożeniami. Konieczne stało się stworzenie platformy, dzięki której wszelkie informacje dotyczące temperatury, opadów, siły i kierunku wiatru oraz poziomu wody będą jak najszybciej przekazywane z punktów pomiarowych do IMGW w celu ich analizy. Opierając się na takich założeniach, z pomocą kredytu zaciągniętego w Banku Światowym zrealizowany został projekt SMOK.
SMOK, czyli System Monitoringu i Osłony Kraju, to zmodernizowany układ osłony hydrologiczno-meteorologicznej, służący do wczesnego ostrzegania przed kataklizmami pogodowymi. Dzięki wartemu 300 mln zł systemowi, prognozy pogody i ostrzeżenia przed powodziami i innymi niebezpiecznymi zjawiskami, będą docierały do mieszkańców Polski dużo szybciej.
Cały system to 989 zautomatyzowanych posterunków hydrologicznych i meteorologicznych oraz POLARD – sieć ośmiu radarów atmosferycznych, których główną funkcją są pomiary intensywności przemieszczania się chmur i opadów.
450 spośród wszystkich posterunków należących do platformy, zebrane przez siebie dane drogą radiową przesyła do stacji meteorologiczno – hydrologicznych, z których trafiają one do sieci komputerowej IMGW. Komunikacja radiowa w systemie została zbudowana w oparciu o radiomodemy SATEL.
Firma ASTOR jako dystrybutor radiomodemów SATEL, wspierała swoją wiedzą i doświadczeniem firmy odpowiedzialne za wdrożenie systemu. W początkowej fazie projektu firma doprowadziła do spotkania przedstawicieli IMGW z producentem ? fińską firmą Satel Oy. Duże znaczenie miały też próby techniczne przeprowadzone z wykorzystaniem radiomodemów Satel wypożyczonych przez ASTOR.
Projekt techniczny oraz przetarg na budowę systemu oparto o następujące ogólne zasady:
-
Zgodność ze standardami Światowej Organizacji Meteorologicznej.
-
Korzystanie z czujników najwyższej jakości z dostępnością części i serwisu w następnych latach.
-
Wykorzystanie urządzeń mających sprawdzoną i weryfikowalną jakość w istniejących instalacjach (bez prototypów).
-
Funkcjonowanie w zakresie temperatur -30 ÷ +60 z przewidzianym podgrzewaniem w lokalizacjach z dostępem do zasilania 230 VA.
-
Uwzględnieniem niskich kosztów utrzymania i niski stopień komplikacji dla bieżącego serwisu.
-
Łatwość w rozbudowie, tak pod względem ilości i rodzajów obsługiwanych czujników pomiarowych, ale także w ilości stacji pomiarowych obsługiwanych przez cały system.
-
Zastosowanie najpewniejszego środka łączności przy jednoczesnym uwzględnieniu kosztów eksploatacji.
Podstawowe przesłanki budowy podsystemu łączności dla telemetrii w oparciu o łączność radiową wynikają z doświadczeń powodzi ostatnich lat. Zdarzyło się kilkakrotnie, że zastosowana łączność GSM dla obsługi komunikacji ze stacjami pomiarowymi napotkała na poważne utrudnienia w sytuacjach kryzysowych. Nie pozwalały one, nie tylko na prawidłowe zarządzanie siecią, ale także na zbieranie wyników obserwacji. Pozytywne doświadczenia z łączności radiowej w czasie powodzi 1997 r. w rejonie Krakowa i Krosna spowodowały, że zastosowano zbliżone rozwiązania dla maksymalnie dużego obszaru Polski na dziesięciu kanałach dupleksowych na częstotliwościach 416-426 MHz. Optymalizacja kosztów budowy, a także utrzymania tak zaprojektowanego systemu, doprowadziły do najlepszej liczby 450 posterunków obsługiwanych drogą radiową. Pozostałe 532 posterunków SMOKa jest obsługiwanych z wykorzystaniem technologii GPRS.
Platforma o tej wielkości, co System Monitoringu i Osłony Kraju, realizowany jako jedno zadanie jest rzadkością w skali świata i to nie tylko z uwagi na rozwiązania techniczne, ale również na uwarunkowania lokalne.
W wyniku ogłoszonego przetargu i po przeprowadzeniu procedury zgodnie z wymaganiami Banku Światowego wybrany wykonawca (konsorcjum kanadyjskie z liderem ? firmą Hydro-Quebec) przedstawiło zgodną ze specyfikacją techniczną, listę urządzeń stanowiących podstawę oferowanego rozwiązania:
-
Datalogger SUTRON Xlite
-
Radiomodem SATEL
-
GSM/GPRS modem WAWECOM
-
Odbiornik INMARSAT-C Thrane
-
Czujniki pomiarowe:
-
Vaisala
-
Sutron
-
MetOne
-
Aplisens
-
KFAP
Radiomodemy SATEL ze względu na swoją wysoką niezawodność stosowane są także w systemach telemetrycznych, m.in. w gazownictwie, przedsiębiorstwach wodno-kanalizacyjnych oraz przedsiębiorstwach energetyki cieplnej.
