Płaskie panele LCD ? smukłość jest w modzie

Urządzenia te są płaskie, niewielkie, lekkie, oszczędne i zużywają mało energii, a przy tym wyraźnie wyświetlają wszystkie niezbędne informacje.

Panel PC, stanowiący część komputera przemysłowego APC620 firmy B+R Industrial Automation Corp., łączy w sobie właściwości wyświetlacza komputera PC oraz płaskiego panelu LCD, dzięki czemu może być stosowany wszędzie tam, gdzie pojawiają się ograniczenia przestrzenne

One są wszędzie! W Waszej sypialni, bankomacie, na biurku oraz pojawiają się jako integralna część stosowanego przez Was systemu automatyki i sterowania. 
Występujące powszechnie w formie wyświetlaczy ciekłokrystalicznych LCD płaskie panele operatorskie, wkraczają dziś w okres swego rozkwitu, coraz częściej zastępując dotychczasowe nieporęczne i ciężkie monitory typu CRT (ang. Cathode Ray Tubes), na korzyść niewielkich i eleganckich urządzeń, niosących ze sobą liczne korzyści, a nie tylko modny i smukły wygląd. 
Wyświetlacze LCD stosowane są powszechnie od wielu lat. Wykorzystywane w nich zjawisko fizyczne, charakterystyczne dla ciekłych kryształów, zostało odkryte już ponad 100 lat temu. Jednakże dopiero w latach 70. XX wieku rozwój technologii osiągnął właściwy poziom, co umożliwiło produkcję wyświetlaczy. W ostatniej dekadzie urządzenia te zaczęły mnożyć się w coraz liczniejszych zastosowaniach. Ich stale rosnąca jakość oraz masowa produkcja zmniejszyły koszty wytwarzania i uczyniły niezwykle atrakcyjnymi produktami w budowie interfejsów typu człowiek-maszyna HMI, zarówno w rozwiązaniach nowych, jak i zastępujących dotychczasowe. 
? W latach 90. ubiegłego stulecia płaskie panele i monitory komputerowe były bardzo drogie ? przypomina Bobby Dixon, menedżer firmy GE Fanuc Embedded Systems. ? Musieliśmy wówczas wyjaśniać, czym w ogóle jest technologia LCD, dlaczego jej własności są lepsze od techniki CRT. Obecnie technologia ta stała się de facto standardem. Powszechnie występowała również trudność połączenia panelu LCD z posiadanym już sprzętem elektronicznym. Standaryzacja w dziedzinie złącz, interfejsów i sygnałów komunikacyjnych była niewystarczająca. Dziś znacznie wzrosła jakość oferowanych elementów łączeniowych, a producenci coraz konsekwentniej stosują jednolite standardy. 

Co to jest technologia LCD?

Najprościej mówiąc wyświetlacz ciekłokrystaliczny, w skrócie LCD, jest zaworem świetlnym. Pomiędzy dwie płytki materiału polaryzującego wciśnięty jest roztwór z cząsteczkami ciekłego kryształu. Prąd elektryczny, przechodząc poprzez kryształ, powoduje jego polaryzację, która uniemożliwia przejście strumienia świetlnego. Odpowiednie sterowanie prądami polaryzującymi pozwala więc na przepuszczanie lub blokadę światła. Istnieje wiele rodzajów ekranów LCD. Najbardziej popularną technologią jest TN-TFT (ang. Twisted Nematic Thin-Film transistor) zwana inaczej matrycą aktywną. Trzy tranzystory sterują każdym z pikseli, dla osiągnięcia kolorowego obrazu RGB (red-green-blue) o bardzo wysokiej rozdzielczości. 

 

Budowa panelu w technologii TN-TFT

Pośród wielu rodzajów płaskich paneli TN-TFT, LCD jest technologią tzw. aktywnej matrycy, która zapewnia przejrzysty i wyraźny obraz (ilustracja dzięki Samsung)

 

Poza ekranem każdy wyświetlacz ma układ podświetlenia oraz odpowiedni sterownik. Płyta obwodów elektrycznych w połączeniu ze sterownikiem przetwarza sygnały analogowe z modułu PLC lub komputera PC na sygnały cyfrowe, zrozumiałe dla panelu LCD. Podświetlenie zapewnia strumień świetlny dla ekranu, a może być ono wykonane w różnych technikach: układów elektroluminescencyjnych, odpowiednio ukształtowanych rurek świetlnych, układów optyki światłowodowej oraz rurek fluorescencyjnych z tzw. zimną katodą (ang. CCFT). Podświetlenie musi być bardzo intensywne, gdyż tylko niewielka część generowanego światła ? w niektórych przypadkach niewiele ponad 6% ? dociera poprzez panel do zewnętrznej powierzchni ekranu. Współczynnik transmisji światła dla typowych  paneli to 4% do 8%.

Dlaczego płaski?
Płaskie panele LCD oferują kilka podstawowych korzyści w porównaniu do technologii CRT. Są one przede wszystkim lżejsze, zapewniają większą rozdzielczość obrazu oraz zużywają jedną trzecią energii niezbędnej do pracy wyświetlaczy CRT. Ze względu na właściwości konstrukcyjne paneli LCD łatwa jest również ich integracja z technologią ekranów dotykowych. ? Przeglądanie tekstu na płaskim panelu jest porównywalne z czytaniem tego tekstu wydrukowanego na kartce papieru ? zauważa Jim Muta, kierownik inżynieryjny firmy Samsung. 

Lśniące, smukłe panele LCD oferują liczne korzyści poza modną sylwetką (zdjęcie dzięki Samsung)
Płaskie panele występują w najrozmaitszych kształtach, typach i rozmiarach. Obecnie najpowszechniej stosowanym typem paneli jest tzw. TFT (ang. Thin-Film-Transistor), czyli tzw. aktywna matryca LCD (ang. Active-Matrix LCD), wykorzystująca ciekłokrystaliczne technologie TN lub STN (ang. Twisted Nematic, Super-Twisted Nematic). Inne spotykane typy paneli to: IPS (ang. In-Plane Switching), MVA (ang. Multiple Domain Vertical Alignment) oraz PVA (ang. Pattern Multiple Domain Vertical Alignment). 
? Każdy piksel wyświetlacza LCD ma zdolność przełączania stanu załącz/wyłącz, dla zapewnienia: odpowiedniej jasności, niezwykle wysokiego kontrastu i ostrości obrazu, co stanowi zaletę w porównaniu z monitorami CRT ? wyjaśnia Jim Muta. ? Są to podstawowe cechy płaskich paneli. Znacząco poprawiają one parametry obrazu prezentowanego na ekranie. Jedynym obszarem zastosowań wciąż zdominowanym przez monitory CRT ze względu na ich bardzo krótki czas reakcji, pozostają szybkozmienne obrazy wideo, przekazujące informacje o ruchu. 
Podświetlanie panelu płaskiego LCD

Podświetlenie transmisyjno-refleksyjne do prezentacji obrazu wykorzystuje zarówno otaczające światło, jak i wbudowane układy podświetlenia. Mobilne urządzenia, jak telefony komórkowe czy PDA, są najczęściej wykonane właśnie tą techniką (ilustracja dzięki GE Fanuc Embedded Systems)
Podstawowymi parametrami decydującymi o jakości obrazu uzyskiwanego na ekranie LCD są: jasność, kontrast, kąt obserwacji oraz czas reakcji, które są różne dla różnego typu wyświetlaczy. ? Wymagania stawiane wyświetlaczom wciąż rosną ? wyjaśnia Jim Muta. ? Producenci urządzeń dążą do osiągnięcia optymalnych wartości parametrów we wszystkich tych sferach. Jednakże jak dotąd nie udało się to w pełni. Zawsze pojawiały się sytuacje, w których konieczna była rezygnacja z dalszej poprawy jednego z parametrów na korzyść wyeksponowania innego z nich, pójście na pewien kompromis w ostatecznych nastawach. Efekty tego typu kompromisów możemy obserwować w oferowanych obecnie na rynku produktach.
Płaskie panele LCD są łatwiejsze w użytkowaniu. Dyrektor pionu sprzedaży i obsługi klientów firmy Optorex America, Dale Maunu wyjaśnia: ? łatwiejsze jest dostosowanie otaczającego nas oświetlenia dla uzyskania wyraźnego obrazu na ekranie panelu LCD. Tradycyjny ekran monitora CRT jest w rzeczywistości sferyczny. Zgodnie z prawami optyki, gdy będziemy na takim ekranie oglądać telewizję, lampa kineskopowa będzie odbijała światło z pomieszczenia wprost do oczu widza. Ze względu na sferyczny kształt ekranu zawsze istnieje kąt, przy którym światło będzie odbijane w kierunku oczu. Jeżeli zaś szklana powierzchnia ekranu byłaby naprawdę płaska, aby zaobserwować odbicie światła obserwator musiałby znajdować się pod bardzo specyficznym (ściśle określonym) kątem. Poziom odbicia światła zewnętrznego w panelach płaskich jest znacznie mniejszy. Obserwator lub operator może o wiele łatwiej znaleźć właściwą, komfortową dla siebie pozycję przy pracy z monitorem.
Jasno, coraz jaśniej 
O rosnącej popularności paneli LCD nie decydują jednak tylko ich coraz lepsze parametry. W ścisłym związku pozostaje również znaczący postęp w technikach podświetlania tego typu paneli. Dzisiejsza technologia oferuje układy podświetlenia o żywotności 50 000 i więcej godzin. W dodatku większość  z nich występuje w postaci wymiennych zestawów, co ułatwia ich zastosowanie czy dopasowanie, również do wykorzystywanych już wcześniej wyświetlaczy. ? Zapewnienie właściwej jasności i czytelności obrazu wraz z żywotnością lampy może być problemem w konstruowaniu wyświetlaczy ? stwierdza Brian M. Spahnie, inżynier rozwoju mechaniki, pracujący dla firmy elektronicznej Lumitex Inc. ? Lampy zbyt wcześnieulegają przepaleniu. W starszych systemach zarówno okres funkcjonowania źródeł światła, jak i związany z nimi pobór energii były kwestiami problematycznymi. Dziś postęp technologiczny dotyczy tworzenia wyświetlaczy jaśniejszych, ułatwiających odczyt ekranu nawet w intensywnym świetle słonecznym.

Panele LCD znajdują wszechstronne zastosowanie. Mogą być instalowane prawie w każdym miejscu (zdjęcie dzięki AVG Automation)
W prawidłowym podświetleniu paneli LCD stosuje się obecnie kilka technologii. Do najbardziej rozpowszechnionych zaliczyć można: odpowiednio ukształtowane rurki świetlne, układy elektroluminescencyjne, optykę światłowodową oraz rurki fluorescencyjne z tzw. zimną katodą (ang. CCFT). Niektóre z paneli nie mają układów podświetlających. Na przykład wyświetlacze refleksyjne wyposażone są w lustra przechwytujące i wykorzystujące otaczające je światło, w przeciwieństwie do wyświetlaczy transmisyjnych, używających tylko sztucznego podświetlenia. Kolorowe wyświetlacze telefonów komórkowych oraz paneli PDA (palmtopy) najczęściej wykonane są w tzw. technice transmisyjno-refleksyjnej, wykorzystującej jako podświetlenie zarówno otaczające światło, jak i wbudowane elektroniczne układy generujące sztuczne oświetlenie. 

Panele operatorskie z wbudowaną inteligencją, Beckhoff sp. z o.o.

Nowe modele paneli wyposażono w CPU o parametrach sprzętowych, odpowiadających sterownikom PLC i komputerom przemysłowym w jednym. Wszystkie te parametry zostały zamknięte w jednej obudowie, wymiarami zewnętrznymi odpowiadającymi panelom bez jednostki sterującej. Pozwoliło to na znaczne obniżenie kosztów związanych z zakupem dwóch osobnych urządzeń, jakimi były sterownik PLC i panel operatorski, jak również zwiększyło elastyczność pod względem możliwości zastosowania.

Innowacyjnym rozwiązaniem jest wykorzystanie kart typu Compact Flash jako substytutu dysku twardego. Uniknięto dzięki temu użycia jakichkolwiek elementów wirujących, uzyskując większą odporność na drgania oraz wstrząsy. Dostęp do dysku twardego nie wymaga demontażu całego urządzenia i tym samym w przypadku defektu systemu operacyjnego, bądź karty CF wymiana zabiera parę minut. 

Panele ethernetowe mogą być wykorzystywane jako sterowniki PLC lub jako podstacje istniejących magistral przemysłowych. Poprzez zastosowanie oprogramowania narzędziowego TwinCAT mogą z powodzeniem realizować zadania PLC, jak również sterować aplikacjami typu ?Motion Control?. Do podłączania modułów rozproszonych We/Wy wykorzystywany jest ?Real-time Ethernet? lub najmłodsze ?dziecko? firmy Beckhoff ? EtherCAT. 

Różnorodność aplikacji uruchamianych na powyższych panelach jest niemalże identyczna z pełnowymiarowym komputerem przemysłowym wraz z monitorem. Dzięki opcji wyboru pomiędzy systemem Win CE 4.2 lub Win XP Embedded mamy możliwość korzystania zarówno ze zwykłych programów typu SCADA, jak i wizualizacji tworzonych przez samego nabywcę ? dedykowanych pod konkretny system.

Bardzo mocne podświetlenie matrycy LCD jest jedyną drogą do przezwyciężenia wpływu światła słonecznego i tym samym poprawy czytelności obrazu. ? Warstwy nakładane obecnie na frontową część wyświetlacza znacznie redukują efekt oślepiania obserwatora ? wyjaśnia Bobby Dixon. ? Cienkie folie umieszczane wewnątrz wyświetlacza wykorzystują padające na nie światło słoneczne, odbijając je z powrotem ku powierzchni wyświetlacza i tym samym czyniąc obraz jaśniejszym. Zastosowanie tego typu rozwiązań w znacznym stopniu poprawia czytelność wyświetlacza, bez wprowadzania dodatkowych efektów ubocznych, jak zwiększona generacja ciepła czy wzrost poboru energii zasilania. 

Technologia ekranów dotykowych może być łatwo integrowana w wyświetlaczach LCD (zdjęcie dzięki Advantech)
? Czym jest długowieczność układów podświetlenia wyświetlaczy? Pytanie to jest w pełni uzasadnione, gdy rozpatrujemy kwestie dotyczące paneli LCD ? podkreśla Bobby Dixon. 
? Długowieczność tegotypu układów gwałtownie wzrosła ? dodaje Shalli Kumar, prezes zarządu firmy AVG/EZAutomation. ? Istnieją już panele podświetlane o żywotności 100 000 godzin, a naukowcy wciąż poszukują rozwiązań, które zwiększą tę żywotność. ? W roku 1995 czas pracy układów podświetlenia oscylował w granicach 5 000 godzin. Dziesięć lat później czas minimalny to już znacznie większa liczba  40 000 godzin. Jednocześnie oczekiwania jej dalszego wzrostu nie są bezpodstawne.
Poza odpowiednim typem ekranu oraz układu podświetlania płaskie panele LCD wymagają również trzeciego elementu: właściwej metody konwersji danych sygnałów analogowych z komputera PC lub sterowników PLC na zrozumiałe dla nich sygnały cyfrowe. ? Nasze karty sterujące współpracują obecnie z dowolnym typem paneli wyświetlających ? informuje Dusty Perryman, dyrektor działu sprzedaży w firmie Digital View, produkującej sterowniki dla płaskich paneli LCD. ? Producenci sterowników nie są uzależnieni od konkretnych produktów i dlatego mogą dostarczać obiektywnych informacji dotyczących sterowników oraz zasad użytkowania paneli LCD. 
Korzyści wynikające z zastosowania paneli LCD jako interfejsów HMI są, zdaniem Dusty Perrymana, oczywiste: ? Choć monitory CRT wciąż pozostają relatywnie tańsze, to jednak zalety płaskich paneli LCD są olbrzymie. Zaskakująca jest ich zdolność dostosowania wielkości (rozmiarów) do konkretnych wymagań stawianych przez różne, niekiedy ograniczone środowiska pracy.

Niewielka grubość, lekkość, niskie zużycie energii ? charakterystyczne dla technologii LCD ? czyni tę technologię odpowiednią do wykorzystania w aplikacjach przenośnych (zdjęcie dzięki B+R Industrial Automation)
Ostrzega on jednak, iż: ? Skalowanie wyświetlanego obrazu dla określonego monitora przebiega na całkowicie odmiennych zasadach dla obu wspomnianych technik i wymaga podjęcia stosownych kroków. Na przykład 15-calowy panel LCD o standardowej rozdzielczości 1024 na 768 pikseli musi w niej pracować dla uzyskania optymalnej jakości i przejrzystości obrazu. Jednakże panele mogą być wyposażone w odpowiednie układy, umożliwiające uzyskanie wyższej rozdzielczości, np. 1600 na 1200 pikseli, jeżeli tylko tzw. płyta obwodów elektrycznych, stanowiąca jedną z warstw konstrukcyjnych panelu, jest odpowiednio zaprojektowana, tak by miała zdolność skalowania pikseli z tej rozdzielczości do standardowej 1024 na 768. Taka elastyczność, skalowalność monitora, przedłuża okres żywotności panelu oraz zwiększa jego uniwersalność.  
W każdym kącie i zakamarku 
?  Monitor CRT nie może być zamontowany na boku wózka widłowego, zaś panel LCD jak najbardziej ? stwierdza Dusty Perryman z firmy Digital Views. ? Jest to podstawowa przyczyna ciągłego wzrostu liczby aplikacji płaskich paneli wyświetlających. Płaskie panele umożliwiły swobodę wykorzystania interfejsów HMI w miejscach, gdzie było to dotychczas niemożliwe. Obecnie wyświetlacz może być zainstalowany wszędzie tam, gdzie potrzebuje tego operator czy użytkownik. 

Płyta obwodów elektrycznych sterownika, takiego jak AL-1280 firmy Digital View przetwarza sygnały analogowe z modułu PLC lub komputera PC na sygnały cyfrowe, zrozumiałe dla panelu LCD
O tym, jakie zmiany wprowadziły panele LCD w firmie Strongarm Design, przypomina jej prezes, Tom Holden. Jego przedsiębiorstwo zaczynało od montażu dużych, nieporęcznych monitorów CRT na kolumnach, dźwigarach i wysięgnikach. ? Obecnie wszystkie monitory to urządzenia LCD ? podkreśla Holden. ? One otworzyły dla nas wszystkie rynki zbytu. Naszym celem jest instalacja monitorów wszędzie tam, gdzie klient sądził, iż jest to niemożliwe. Skupiamy się przy tym na jak najbardziej wydajnym, efektywnym wykorzystaniu dostępnej przestrzeni. Dotychczas mieliśmy liczne grono klientów, którzy mówili: ?Chłopaki, byłoby idealnie, gdyby wyświetlacz znajdował się właśnie tu!? Dzięki płaskim panelom LCD możemy im dziś odpowiedzieć: ?To da się zrobić?. 
? Firma B+R Industrial Automation zaczęła wykorzystywać panele LCD ze względu na ich niewielkie rozmiary i tym samym możliwość oszczędności przestrzeni ? informuje John Roberts, menedżer działu sprzedaży. ? Użycie płaskich paneli w dowolnej aplikacji jest rozsądnym posunięciem. Pozwalają one bowiem na znacznie większą elastyczność oraz mobilność urządzeń. Wydzielają mniej ciepła, pracują przy niższym napięciu oraz są lżejsze. Można zamontować je na ruchomych ramionach, wysięgnikach czy zastosować jako panele przenośne. Operator ma możliwość swobodnego poruszania się wokół sterowanego urządzenia i obserwować, co aktualnie dzieje się w dowolnym zakamarku. To nie byłoby możliwe przy użyciu monitora CRT. Płaskie panele wyświetlaczy przyczyniły się do zwiększenia mobilności urządzeń, jak również uproszczenia i ?odchudzenia? aplikacji klienta systemu sterowania, poprzez umożliwienie sterowania i zarządzania systemem  z dala od jego ?inteligencji?. Klienci takiego systemu, najczęściej pracujący w systemie operacyjnym Microsoft Windows CE, połączeni są poprzez sieć Ethernet (protokół TCP/IP) z serwerem, na którym uruchamiane są konkretne aplikacje. Główny komputer może być więc umieszczony w czystym, bezpiecznym pomieszczeniu, podczas gdy niewielki panel wyświetlacza klienta?operatora działa przy danym obiekcie jako urządzenie sterujące wejścia/wyjścia. 
? Główny nacisk położono na to, by istniała możliwość umieszczenia wyświetlacza od komputera czy sterownika najdalej, jak to tylko możliwe ? mówi Rawlyk, pracownik firmy Beckhoff. ? Sterowniki takie mogą być zlokalizowane w odpowiedniej szafie, a wyświetlacz na panelu LCD łatwo zamontowany na urządzeniu. Możliwe jest również zainstalowanie kilku wyświetlaczy na urządzeniu lub też wzdłuż linii produkcyjnej.
Przyszłość jasna i klarowna 
Płaskie panele LCD mają niewiele wad. Ich wykorzystanie jest już dziś powszechne i ciągle rośnie. Płaskie panele łączą w sobie najlepsze właściwości monitorów CRT (krótki czas reakcji, jednolitość barw) z cechami technologii LCD (wysoka przejrzystość, ostrość i kontrast obrazu). W dodatku technologia ta wciąż się zmienia i udoskonala. = Obserwujemy znaczącą poprawę parametrów paneli LCD co kilka lat i to w każdym z zasadniczych obszarów: rozdzielczości, kąta obserwacji, jasności, czasu reakcji ? stwierdza Shalli Kumar z firmy AVG/EZAutomation. 
W opinii Bobby Dixona największy postęp w rozwoju paneli LCD dotyczy ich współczynnika kontrastu. Współczynnik ten jest podstawowym miernikiem przejrzystości obrazu. Określa on różnicę pomiędzy ?jasnością bieli?, a ?ciemnością czerni?. ? Poziomy jasności oscylują tu wokół wartości 300 nit (nit ? jednostka miary luminancji wyrażana w kandelach na metr kwadratowy [cd/m2]; kandela zaś to jednostka światłości w układzie SI). Współczynniki kontrastu paneli LCD zawierają się w granicach od 100:1 do 500:1, a nawet 600:1. Parametry te odpowiadają bardzo wyraźnemu obrazowi. 

Płaskie panele są trwałe i elastyczne. Komputer przemysłowy Survivor-WildCat 15" firmy GE Fanuc Embedded Systems należy do rodziny produktów HAZLOC (do pracy w szczególnie niebezpiecznych środowiskach ), rodziny produktów zatwierdzonych przez europejską dyrektywę ATEX i może pracować praktycznie w dowolnym środowisku. Ma on szczelnie zapieczętowaną obudowę z prefabrykowanego aluminium
Jak uważa Ann Ke, menadżer ds. komputerowych paneli dotykowych i przenośnych tabletów przemysłowych firmy Wonderware: ? Monitory CRT dobiegająjuż końca swych dni. Znacznie łatwiejsze i korzystne finansowo jest zastąpienie monitorów CRT panelami LCD, niż podejmowanie wysiłków dostosowania starej technologii do nowych zastosowań. Konstrukcja paneli LCD jest prosta i zwarta, co sprawia, iż mogą one dłużej prawidłowo funkcjonować, zwłaszcza w wymagających środowiskach przemysłowych. Większość z nich bez uszczerbku wytrzymuje temperatury wyższe od 50OC. Wyświetlane kolory są bardziej jaskrawe, a jakość grafiki znacznie lepsza.

Technologia płaskich paneli LCD ułatwiła montaż wyświetlaczy z dala od komputera i sterowników (zdjęcie dzięki Beckhoff)

Ponadto, wiele typów płaskich paneli dopiero zaczyna się pojawiać. Wyświetlacze z pasywną matrycą, oferujące konkurencyjne w stosunku do dotychczasowych rozwiązań parametry obrazu ? włączając w to czas reakcji, to jeden z przykładów. Dostępne są już także monitory plazmowe (odbiorniki TV). ? Technologia plazmowa jest dobra dla obrazów ruchomych, szybkozmiennych ? podkreśla Jim Muta z firmy Samsung, dodając jednak: ? Monitory plazmowe są urządzeniami pasywnymi, co stwarza problem w liniowym odwzorowywaniu kolorów. Technologia ta prawdopodobnie zostanie udoskonalona, jednak ekrany plazmowe znajdą najpewniej zastosowanie jedynie jako urządzenia do prezentacji, reklamy, nie zaś jako wyświetlacze komputerowe czy monitory przemysłowe. 
Będąca wciąż w fazie eksperymentalno-doświadczalnej technologia OLED (ang. Organic Ligot Emitting Diode) jest bardzo droga i obecnie niepraktyczna. Jednakże prototypowe urządzenia zostały już zbudowane i jak przewiduje pan Muta: ? Technologia ta będzie się rozwijać. Niewielkie wyświetlacze w tej technologii znajdują się np. w telefonach komórkowych firmy Samsung. Wyświetlacze OLED zastąpią panele LCD, jednak minie jeszcze kilka lat, nim staną się one głównym nurtem w rozwoju rynku monitorów. Zaobserwujemy jeszcze znaczną aktywność w sferze poprawy układów podświetlenia ekranów LCD, zanim do powszechnego użytku wejdą panele OLED. 

Rynek paneli operatorskich 

Wojciech Kmiecik, ASTOR sp. z o.o.

Jeszcze kilka lat temu na rynku produktów pełniących rolę interfejsów operatora zauważalny był wyraźny podział na rozwiązania sprzętowe i programowe.

Te pierwsze oparte były na zamkniętych konstrukcjach paneli operatorskich, wyposażonych najczęściej w  monochromatyczny wyświetlacz i miniklawiaturę, służącą do obsługi panelu. Aplikacja tworzona na panel była ograniczona funkcjonalnie i powstawała w specjalnym oprogramowaniu narzędziowym. Rozwiązanie takie było kompromisem pomiędzy zestawem lampek i przełączników, a kosztowniejszym oprogramowaniem wizualizacyjnym.

Drugie rozwiązanie, ze względu na koszty niestosowane raczej dla mniejszych maszyn, to właśnie wspomniane oprogramowanie wizualizacyjne, które uruchamiane było na komputerach klasy PC lub na przemysłowych komputerach panelowych. Rozwój technologii ekranów dotykowych spowodował wzrost zainteresowanianimi wśród producentów oferujących przemysłowe interfejsy operatorskie. Stopniowo panele dotykowe zaczynają wypierać, ograniczone funkcjonalnie, proste panele znakowe lub graficzne, obsługiwane wyłącznie z klawiatury.

Zauważalny jest trend w kierunku wprowadzania kolejnych paneli oraz komputerów panelowych wyposażonych w ekran dotykowy. Granica funkcjonalna pomiędzy panelami operatorskimi i komputerami panelowymi stopniowo się zaciera.

Najmocniejsze panele mają funkcje prostszych systemów wizualizacji opartych na komputerach panelowych. Na przykład w ofercie firmy ASTOR znajdują się panele operatorskie Quickpanel CE, z kolorowymi ekranami dotykowymi, które mają wszystkie funkcje dostępne dotychczas wyłącznie w oprogramowaniu wizualizacyjnym (możliwe jest to dzięki działającym na nich aplikacjom wizualizacyjnym Proficy ME View). Panele te wyposażone są w bogate możliwości sieciowe, co pozwala tworzyć efektywne kosztowo lokalne systemy wizualizacji. Jednocześnie firma ASTOR oferuje komputery panelowe z oprogramowaniem wizualizacyjnym InTouch.

Dale Maunu z firmy Optrex zgadza się z opinią, iż technologia OLED ma jeszcze przed sobą długą drogę, a prognozy rozwoju paneli LCD określa jako bardzo obiecujące. Zauważa on, iż: ? Materiały dla technologii OLED dopiero ?dojrzewają?. Jak dotychczas osiągnięto czas żywotności ekranów w tej technologii na poziomie 10 000 godzin. Jednak wciąż brak jest odpowiednich narzędzi do ich produkcji i dlatego też, zgodnie z ostatnimi przewidywaniami, nie powinny one powszechnie pojawić się na rynku wcześniej niż w roku 2006 lub 2007. Ale nie jest to główny problem. Przewidywany obszar zastosowań monitorów OLED to panele przenośne i wyświetlacze przemysłowe, a więc dziedziny gdzie obecnie dominują panele LCD. Handlowcy i producenci zainwestowali już około 35 miliardów USD w rozwój i produkcję technologii LCD TFT. Technologia ta wciąż się rozwija. Osiągi i parametry są coraz lepsze. Zarówno więc oni, jak i użytkownicy nie mają jak na razie zamiaru schodzić z tej drogi i rezygnować z paneli LCD. ce  www.advantech.com www.avg.net www.beckhoff.pl www.br-automation.pl www.digitalview.com www.gefanuc.com.pl www.lumitex.com www.optrex.com www.samsung.pl www.strongarm.com www.wonderware.com
 
Artykuł pod redakcją 
Andrzeja Ożadowicza