Informacja o sytuacji gospodarczej kraju I półrocze 2004 roku

28 lipca 2004 r.

W I półroczu br. notowano wysokie tempo wzrostu gospodarczego.

W okresie styczeń – czerwiec br. produkcja sprzedana przemysłu była o 17,6% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku, przy czym w drugim kwartale wzrost był nieco wolniejszy niż w pierwszym (16,3%, wobec 19,0%). Nadal na wysoki wzrost sprzedaży przemysłowej wpływała głównie znaczna dynamika produkcji w przetwórstwie przemysłowym (wzrost o 21,2%). W I półroczu br. dużo wyższy niż w przemyśle ogółem był wzrost produkcji wyrobów uznawanych za nośniki postępu technicznego (48,3%). Spośród głównych grup przemysłowych najszybciej rosła sprzedaż w przedsiębiorstwach wytwarzających głównie dobra:

  • inwestycyjne – o ok. 47% (w tym zwłaszcza produkcja pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep oraz maszyn i urządzeń),
  • konsumpcyjne trwałego użytku – o ok. 31% (głównie produkcja pozostałego sprzętu gospodarstwa domowego),
  • zaopatrzeniowe – o ok. 21% (w tym najbardziej produkcja metali oraz wyrobów z surowców niemetalicznych pozostałych).

W I półroczu br. produkcja sprzedana przemysłu ukształtowała się na poziomie o 17,6% wyższym niż w analogicznym okresie ub. roku (wobec wzrostu odpowiednio o 6,7% przed rokiem), przy czym w I kwartale była wyższa niż przed rokiem o 19,0%, a w II – o 16,3%. Było to głównie wynikiem wysokiego wzrostu sprzedaży w przetwórstwie przemysłowym (o 21,2%). W górnictwie i kopalnictwie sprzedaż zwiększyła się o 5,8%, natomiast w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, wodę wystąpił spadek produkcji o 4,5%.

Spośród głównych grup przemysłowych najszybciej rosła sprzedaż w przedsiębiorstwach wytwarzających głównie dobra inwestycyjne (o ok. 47%, przy wzroście jej udziału w przemyśle z 15,4% w I półroczu ub. roku do 18,5%), na co miała głównie wpływ sprzedaż pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep oraz maszyn i urządzeń (bez grupy produkcja sprzętu gospodarstwa domowego). Znacznie zwiększyła się także sprzedaż w jednostkach produkujących głównie dobra zaopatrzeniowe (o ok. 21%, w tym zwłaszcza produkcja wyrobów z surowców niemetalicznych pozostałych oraz metali) oraz dobra konsumpcyjne trwałe (o ok. 31%, w tym m.in. pozostałego sprzętu gospodarstwa domowego). Produkcja przedsiębiorstw wytwarzających głównie dobra konsumpcyjne nietrwałe zwiększyła się o ok. 8%, a dobra związane z energią – o ok. 1%. W okresie sześciu miesięcy br. utrzymał się wysoki wzrost wydajności pracy, mierzonej produkcją sprzedaną na jednego zatrudnionego – ok. 18%, przy mniejszym o 0,3% przeciętnym zatrudnieniu. W strukturze produkcji sprzedanej przemysłu wzrósł udział przetwórstwa przemysłowego z 81,9% po I półroczu ub. roku do 84,5% oraz górnictwa i kopalnictwa – z 4,7% do 4,9%, natomiast obniżył się – wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz, wodę z 13,4% do 10,6%.

Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) produkcji sprzedanej przemysłu w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących powyżej 9 osób kształtowała się następująco: (zobacz tabelę) >>

W porównaniu z I półroczem ub. roku wyższy poziom produkcji sprzedanej notowano w 24 spośród 29 działów przemysłu, w tym znacznie wzrosła produkcja m.in.:

  • pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep – o 72,2% (w tym zwłaszcza produkcja pojazdów mechanicznych – o 91,0%),
  • wyrobów z metali – o 27,9% (najbardziej – kucie, prasowanie, wytłaczanie i walcowanie metali – o 47,0%, obróbka metali i nakładanie powłok na metale – o 46,0%, produkcja metalowych elementów konstrukcyjnych – o 34,7%),
  • wyrobów z surowców niemetalicznych pozostałych – o 27,1% (wzrost we wszystkich grupach, w tym w produkcji płytek ceramicznych – o 58,4%, ceramiki budowlanej – o 37,5%, cementu, wapna oraz gipsu – o 34,4%, wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych – o 33,9%),
  • maszyn i urządzeń – o 26,9% (w tym produkcja sprzętu gospodarstwa domowego – blisko 2-krotnie),
  • metali – o 26,9% (m.in. produkcja żeliwa i stali oraz stopów żelaza – o 33,8%).

Wśród działów o dużym udziale w produkcji w I półroczu znacznie wzrosła również w skali roku sprzedaż wyrobów gumowych i z tworzyw sztucznych – o 25,5% (wzrost w obu grupach). Produkcja artykułów spożywczych i napojów zwiększyła się w tym okresie o 7,8%, przy czym wzrosła produkcja we wszystkich grupach tego działu (z wyjątkiem produkcji napojów, gdzie wystąpił spadek o 0,9%), najbardziej – w przetwarzaniu i konserwowaniu ryb i produktów rybołówstwa – o 46,8%, w produkcji gotowych pasz dla zwierząt – o 18,1%, w przetwórstwie owoców i warzyw – o 12,1% oraz w wytwarzaniu artykułów mleczarskich – o 10,5%.
W porównaniu z I półroczem ub. roku obniżyła się produkcja m.in. maszyn biurowych i komputerów – o 7,9%, odzieży i wyrobów futrzarskich – o 5,5%, wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę – o 4,6%.
Poziom produkcji wyrobów uznawanych za nośniki postępu technicznego był o 48,3% wyższy niż w I półroczu ub. roku, a ich udział w ogólnej produkcji sprzedanej przedsiębiorstw przemysłowych o liczbie pracujących powyżej 49 osób zwiększył się (w cenach bieżących) z 13,2% przed rokiem do 15,9%. Największy wzrost notowano w produkcji pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep, sprzętu i urządzeń radiowych, telewizyjnych i telekomunikacyjnych oraz pozostałego sprzętu elektrycznego.
Z obserwowanych w I półroczu br. 244 wyrobów i grup wyrobów przemysłowych znaczny wzrost w skali roku (o ponad 50%) uzyskano m.in. w produkcji samochodów osobowych ogólnego przeznaczenia, pojazdów transportu publicznego, samochodów ciężarowych i ciągników drogowych, ciągników rolniczych oraz chłodziarek i zamrażarek. W granicach 20 – 50% wzrosła produkcja m.in. maszyn pralniczych automatycznych, wagonów kolejowych towarowych, stali surowej, wyrobów walcowanych na gorąco, rur stalowych i kształtowników zamkniętych oraz cementu.
W czerwcu br. produkcja sprzedana przemysłu była o 15,7% wyższa niż przed rokiem (po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym wzrost o 13,6%). W porównaniu z majem br. produkcja wzrosła o 2,7% (po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym zwiększyła się o 0,1%).
Według wstępnych wyników badań, wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w przetwórstwie przemysłowym kształtuje się w lipcu br. na poziomie dodatnim, korzystniejszym niż wczerwcu. Prognozy dotyczące portfela zamówień (w tym zagranicznych) oraz produkcji są bardziej optymistyczne niż przed miesiącem. Gorsze (choć nadal optymistyczne) są przewidywania w zakresie zdolności przedsiębiorstw do bieżącego regulowania zobowiązań finansowych.